Khi kỳ thi tốt nghiệp THPT kết thúc, nhiều gia đình thường rơi vào tình trạng căng thẳng khi nhận kết quả. Điểm số có thể không phải là vấn đề lớn nhất, mà chính là phản ứng của cha mẹ mới là điều quan trọng. Một số phụ huynh chọn cách động viên, an ủi con cái, trong khi những người khác lại vô tình thốt ra những câu nói có thể gây tổn thương sâu sắc cho tâm hồn trẻ. Những lời nói này không chỉ phản ánh chỉ số cảm xúc (EQ) thấp mà còn có thể để lại những vết thương tâm lý lâu dài cho con trẻ trong quá trình trưởng thành.
Nội dung chính
Dưới đây là 5 câu nói mà cha mẹ nên tuyệt đối tránh khi biết kết quả thi của con.
1. “Với điểm này, con chỉ có thể làm công nhân thôi”
Câu nói này có vẻ thực tế nhưng thực chất lại mang tính hạ thấp và phủ nhận mọi nỗ lực của con. Mỗi học sinh đều có xuất phát điểm và hoàn cảnh riêng, và việc không đạt được kết quả như mong muốn không có nghĩa là thất bại hoàn toàn.
Khi cha mẹ so sánh điểm số với địa vị xã hội, trẻ sẽ cảm thấy giá trị bản thân chỉ được đo bằng học lực. Điều này có thể khiến trẻ cảm thấy chán nản, mất động lực và không còn niềm tin vào tương lai.
2. “Bố/mẹ đã nói rồi, học như vậy thì không có tương lai”
Câu nói này không chỉ mang tính tiêu cực mà còn khiến trẻ cảm thấy bị phủ nhận toàn bộ quá trình học tập của mình. Nhiều cha mẹ có EQ thấp thường thể hiện sự thất vọng qua việc chỉ trích thay vì tìm hiểu nguyên nhân và cùng con tìm cách khắc phục.
Điều này có thể dẫn đến việc trẻ hình thành tâm lý sợ sai, không dám thử thách bản thân và luôn sống trong lo lắng về tương lai.
3. “Học như thế thì sau này con sẽ làm gì?”
Kết quả thi không tốt chỉ là một sự kiện nhất thời, nhưng câu hỏi này lại có thể tạo ra nỗi nghi ngờ về năng lực của trẻ trong thời gian dài. Cha mẹ có EQ cao sẽ nhìn nhận điểm thi như một phần nhỏ trong hành trình phát triển của con, trong khi cha mẹ có EQ thấp thường dùng điểm số để đánh giá tương lai.
Nhiều người thành công không có thành tích học tập xuất sắc nhưng lại có chí hướng và nỗ lực. Khi cha mẹ không tin tưởng vào khả năng của con, trẻ sẽ khó có thể xây dựng lòng tin vào bản thân.
4. “Con nhìn bạn A, bạn B kìa, họ học hành ra sao?”
So sánh là một trong những cách giao tiếp gây tổn thương nhất trong mối quan hệ cha mẹ – con cái. Hành vi này không chỉ tạo áp lực mà còn làm gia tăng khoảng cách giữa cha mẹ và con.
Mỗi người đều có điểm mạnh riêng, và việc so sánh sẽ khiến trẻ cảm thấy mình không được công nhận. Thay vì so sánh, cha mẹ nên giúp con nhận ra điểm mạnh và điểm yếu của bản thân, từ đó khuyến khích con cải thiện.
5. “Giờ thì hối hận cũng đã muộn”
Câu nói này không chỉ chấm dứt cuộc trò chuyện mà còn ngăn cản mọi cơ hội để lắng nghe và chia sẻ. Cha mẹ có EQ thấp thường thể hiện sự thất vọng mà không quan tâm đến cảm xúc của con. Ngược lại, cha mẹ có EQ cao sẽ đặt câu hỏi để tạo không gian đối thoại và thấu hiểu.
Khi hy vọng bị dập tắt, trẻ dễ dàng từ bỏ và đánh mất cơ hội thứ hai. Không phải cha mẹ nào cũng được dạy cách làm cha mẹ, nhưng điều quan trọng là khả năng điều tiết cảm xúc và đồng hành cùng con trong những lúc khó khăn nhất.
Kết quả thi không quyết định cả cuộc đời, nhưng những lời nói thiếu suy nghĩ của cha mẹ có thể để lại ảnh hưởng tiêu cực lâu dài. Cha mẹ có EQ cao biết cách lựa lời để động viên và hỗ trợ con, giúp gia đình vượt qua giai đoạn khó khăn này một cách đồng lòng và không ai bị bỏ lại phía sau.
