Bạn có bao giờ nhận được một lời xin lỗi mà sau khi nghe xong, bạn lại cảm thấy khó chịu hơn không? Không phải vì lời nói đó thô lỗ, mà vì nó thiếu chân thành. Dù câu chữ có vẻ đúng đắn và ngữ điệu không đến nỗi nào, nhưng vẫn có điều gì đó khiến bạn cảm thấy mình không được tôn trọng và không được thấu hiểu.
Nội dung chính
Cách xin lỗi của người có trí tuệ cảm xúc cao được thể hiện như thế nào? Ảnh minh họa.
Điều này chính là điểm khác biệt giữa một lời xin lỗi thông thường và một lời xin lỗi từ người có trí tuệ cảm xúc cao. Lời xin lỗi từ người có EQ cao không chỉ đơn thuần là kỹ thuật giao tiếp, không phải là những gì được học từ sách vở, và cũng không phải là những câu mẫu có thể dễ dàng bắt chước. Nó là kết quả của sự nhạy cảm, trí tuệ cảm xúc thực sự và sự trưởng thành trong cách họ đối diện với cảm xúc của người khác.
Người có EQ cao xin lỗi để giúp người khác chữa lành
Người có trí tuệ cảm xúc thấp thường xin lỗi chỉ để mọi chuyện nhanh chóng qua đi. Họ có thể nói: “Thôi, tôi sai rồi, được chưa?” – một câu nói có vẻ như biết lỗi, nhưng thực chất lại là cách ép buộc người khác phải “tắt cảm xúc” để họ không phải chịu đựng thêm. Ngược lại, người có EQ cao xin lỗi không phải để thoát khỏi trách nhiệm, mà vì họ nhận thức được rằng người kia đang đau khổ và họ cảm thấy có trách nhiệm với nỗi đau đó.
Một người thực sự thấu hiểu cảm xúc của người khác sẽ biết khi nào nên im lặng, khi nào nên lên tiếng, và đặc biệt là họ hiểu rằng lời xin lỗi không phải để giải tỏa cảm giác tội lỗi của bản thân, mà để người kia cảm thấy được tôn trọng.
Người có EQ cao xin lỗi một cách cụ thể, không nói chung chung
Người có trí tuệ cảm xúc cao không ngại nhìn nhận lại bản thân để hiểu rõ: lỗi nằm ở đâu, hành vi nào cần điều chỉnh, và câu nào mình đã nói sai. Họ sẽ xin lỗi một cách cụ thể cho những điều đó. Ví dụ: “Tôi đã phản ứng thái quá khi bạn góp ý. Tôi xin lỗi vì đã làm bạn cảm thấy không được lắng nghe.” – một câu như vậy có sức nặng hơn bất kỳ lời xin lỗi dài dòng nào.
Một lời xin lỗi chân thành, thể hiện trách nhiệm của người có EQ cao khác biệt thế nào? Ảnh minh họa.
Sự cụ thể trong lời xin lỗi cho thấy họ đã lắng nghe và hiểu vấn đề thực sự nằm ở đâu. Người có EQ thấp không thể làm được điều này, vì họ thiếu tinh tế để “đọc” cảm xúc của người khác ở mức độ sâu hơn. Nhiều người nghĩ rằng “Tôi xin lỗi vì tất cả” là một câu nói rất chân thành. Nhưng thực tế, câu đó thường thể hiện sự bối rối và thiếu suy nghĩ. Xin lỗi vì tất cả có nghĩa là không xin lỗi vì điều gì cả.
Người có EQ cao xin lỗi rồi im lặng và hành động
Đối với người có trí tuệ cảm xúc cao, lời xin lỗi chỉ là bước khởi đầu cho một quá trình thay đổi thực sự. Họ hiểu rằng cảm xúc không thể được chữa lành chỉ bằng lời nói, mà cần phải có hành động nhất quán. Họ không yêu cầu được tha thứ ngay lập tức, cũng không dùng lời xin lỗi như một lá chắn để tránh phải thay đổi. Họ xin lỗi rồi lùi lại, dành thời gian để tự sửa mình. Nếu người kia cần thời gian, họ sẽ chờ đợi. Nếu người kia cần không gian, họ sẽ lùi lại.
Sự tử tế đó không thể giả vờ được.
Còn với người có EQ thấp, họ thường nói: “Tôi đã xin lỗi rồi, còn gì nữa, sao cứ nhắc lại mãi?” Đó là tư duy coi lời xin lỗi như một dấu chấm hết. Người có EQ thấp có thể bắt chước những câu nói, nhưng không thể bắt chước được sự kiên nhẫn và cam kết lâu dài từ một người thực sự biết nghĩ cho người khác.
Người có EQ cao không đổ lỗi cho người khác khi xin lỗi – người EQ thấp thì thường làm vậy
Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất của lời xin lỗi từ người có EQ thấp là cụm từ: “Xin lỗi, nhưng…” Hoặc tinh tế hơn: “Tôi xin lỗi nếu bạn cảm thấy buồn.” Nghe có vẻ nhã nhặn, nhưng thực chất lại là cách phủi trách nhiệm rất khéo. “Nếu bạn thấy buồn” tức là người nói không nghĩ mình sai, chỉ đang thỏa hiệp với cảm xúc của bạn để cho mọi chuyện êm đẹp.
Người có EQ cao không làm như vậy. Họ hiểu rằng cảm xúc không phải là lỗi. Nếu bạn buồn vì một hành động của họ, điều đầu tiên họ làm là lắng nghe, sau đó là nhận trách nhiệm. “Tôi biết điều tôi nói hôm qua đã làm bạn tổn thương. Tôi không nên cư xử như vậy, và tôi xin lỗi.” – câu này không cần dài dòng, không cần sướt mướt, nhưng lại tạo cảm giác: “<emÀ, người này thực sự hiểu tôi.“
Ảnh minh họa.
Điều khác biệt ở đây không nằm ở ngữ pháp mà nằm ở thái độ.
Không phải ai cũng biết cách xin lỗi đúng cách. Chúng ta lớn lên với những bài học kiểu: “Phạm lỗi thì phải xin lỗi.” Nhưng không ai dạy cách xin lỗi sao cho đúng. Không ai dạy rằng: xin lỗi không phải là thẻ miễn tội, cũng không phải là thao tác kỹ thuật để làm lành mà là một hình thức chịu trách nhiệm cảm xúc với người mình yêu thương.
Người có EQ thấp xin lỗi để kết thúc tranh cãi. Người có EQ cao xin lỗi để bắt đầu lại một cách tử tế hơn. Bạn có thể học cách giao tiếp khéo léo, bạn có thể xem video dạy “cách xử lý khi bạn gái giận”, bạn có thể ghi nhớ những mẫu xin lỗi có sẵn. Nhưng lời xin lỗi từ người có EQ cao không đến từ trí nhớ mà đến từ trí tuệ cảm xúc thực sự.
Người có EQ cao không xin lỗi để giữ hình tượng, không xin lỗi vì áp lực xã hội, không xin lỗi vì sợ bị ghét. Họ xin lỗi vì họ thực sự biết mình đã làm tổn thương người khác, và họ không muốn điều đó lặp lại. Họ đặt cảm xúc của người kia lên hàng đầu trước khi nói ra bất kỳ điều gì. Và điều đó không thể giả mạo.
