Trong thời đại công nghệ số hiện nay, việc trẻ em tiếp xúc với điện thoại thông minh ngày càng trở nên phổ biến. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng việc cho trẻ dưới 13 tuổi sử dụng điện thoại thông minh có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần và cảm xúc của các em. Điều này đặc biệt đáng lo ngại khi những ảnh hưởng này có xu hướng rõ rệt hơn ở các bé gái.
Nghiên cứu được công bố trên một tạp chí chuyên ngành đã chỉ ra rằng việc sở hữu điện thoại thông minh trước độ tuổi 13 có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng trẻ em trong độ tuổi này có nguy cơ cao hơn về ý nghĩ tự sát, khả năng kiểm soát cảm xúc kém, lòng tự trọng giảm sút và cảm giác tách biệt khỏi thực tế.
Nguyên nhân chính được cho là do trẻ em dễ dàng tiếp cận với mạng xã hội, nơi mà các em có thể gặp phải tình trạng mất ngủ, bị bắt nạt qua mạng và xung đột trong mối quan hệ gia đình. Nghiên cứu này đã thu thập dữ liệu từ gần 2 triệu người ở 163 quốc gia, thông qua hình thức tự báo cáo, cho thấy sự nghiêm trọng của vấn đề.
Tiến sĩ Tara Thiagarajan, tác giả chính của nghiên cứu, nhấn mạnh rằng cần có những hành động cụ thể để hạn chế trẻ em dưới 13 tuổi tiếp cận điện thoại thông minh. Bà cũng kêu gọi các bậc phụ huynh và cộng đồng cần xem xét lại môi trường kỹ thuật số mà trẻ em đang sống.
Trong khi nhiều nghiên cứu trước đây đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc sử dụng điện thoại thông minh và các vấn đề như trầm cảm hay lo âu, nghiên cứu này đã mở rộng ra các yếu tố khác như khả năng điều tiết cảm xúc và lòng tự trọng, cho thấy chúng cũng có vai trò quan trọng không kém.
Dù kết quả nghiên cứu dựa trên hình thức tự khai, không thể xác định chính xác loại hình sử dụng điện thoại nào gây ảnh hưởng mạnh nhất, nhưng dữ liệu vẫn đủ thuyết phục để các chuyên gia kêu gọi các chính phủ và cộng đồng ban hành quy định hạn chế.
Nhà xã hội học nổi tiếng Jonathan Haidt cũng đã đề xuất rằng trẻ em không nên sử dụng mạng xã hội trước 16 tuổi. Ông đã trích dẫn nhiều nghiên cứu tại Anh cho thấy việc sử dụng mạng xã hội trong giai đoạn dậy thì có thể dẫn đến sự giảm sút nghiêm trọng về mức độ hài lòng trong cuộc sống sau đó một năm.
Bất chấp áp lực từ xã hội, các chuyên gia khuyến nghị rằng các bậc phụ huynh nên liên kết với nhau trong cộng đồng để thống nhất không cho trẻ em sử dụng điện thoại thông minh quá sớm. Tại một số nơi, đã có những nhóm phụ huynh cam kết không cho con cái sử dụng smartphone cho đến khi kết thúc lớp 8.
Bác sĩ tâm lý Melissa Greenberg cũng nhấn mạnh rằng ngay cả khi cộng đồng chưa bàn về vấn đề này, các bậc phụ huynh hoàn toàn có thể khởi xướng cuộc trò chuyện. Điều này có thể giúp nhiều người cảm thấy nhẹ nhõm khi có ai đó dám bắt đầu thảo luận về vấn đề này.
Cô cũng khuyến khích các bậc phụ huynh nên tìm kiếm những trường học có chính sách nghiêm ngặt hơn về việc sử dụng điện thoại trong khuôn viên, hoặc thúc đẩy nhà trường điều chỉnh quy định nếu cần thiết.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng nỗ lực cá nhân là chưa đủ. Ngay cả khi một gia đình tự cấm con cái sử dụng mạng xã hội, trẻ vẫn có thể tiếp xúc thông qua bạn bè, trường học hoặc các hoạt động ngoại khóa. Do đó, các bậc phụ huynh nên tham gia vào các cuộc tranh luận chính sách và vận động hành lang để góp phần tạo ra thay đổi ở cấp xã hội.
Nếu con bạn đã sử dụng smartphone?
Bác sĩ Greenberg khuyên rằng các bậc phụ huynh không nên hoảng sợ nếu đã cho con sử dụng điện thoại trước 13 tuổi. Hãy trò chuyện cởi mở với con cái, cho các em biết rằng nhiều người đang gặp vấn đề về lo âu, lòng tự trọng và cảm xúc, và luôn có sự hỗ trợ nếu các em cần.
Nếu nhận thấy con có dấu hiệu bất ổn như mất ngủ, hay cáu gắt, trầm cảm…, phụ huynh nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý có chứng chỉ hành nghề. Đồng thời, đừng ngần ngại điều chỉnh lại quy định trong gia đình, ví dụ như xóa bớt ứng dụng, chuyển sang điện thoại cơ bản, hoặc cài đặt kiểm soát của cha mẹ.
Bác sĩ Greenberg cũng chia sẻ một cách nói chuyện hiệu quả mà phụ huynh có thể áp dụng: “Khi bố mẹ mua điện thoại cho con, lúc đó chưa biết nhiều về tác hại của nó. Giờ thì các nhà khoa học đang chứng minh điều đó, và chúng ta cần thay đổi để làm điều tốt nhất cho con”.
Nếu con phản ứng tiêu cực, hãy thấu hiểu. “Ngay cả người lớn cũng phản ứng mạnh khi bị yêu cầu thay đổi thói quen, nên không thể kỳ vọng trẻ em sẽ dễ dàng chấp nhận”. Bác sĩ Greenberg khuyên phụ huynh nên chia sẻ cả những khó khăn của chính mình khi cố gắng kiểm soát thời gian sử dụng điện thoại, để tạo sự đồng cảm và kết nối với con.
Nếu con bạn chưa có điện thoại, đây là thời điểm lý tưởng để bắt đầu trò chuyện với các phụ huynh khác và thống nhất cùng nhau trì hoãn việc cho trẻ sử dụng smartphone. Việc trì hoãn này có thể là một trong những quyết định nuôi dạy con khôn ngoan nhất mà các bậc phụ huynh hiện đại có thể đưa ra.
