Ngày 30 tháng 4 năm 1975, một dấu mốc lịch sử quan trọng đánh dấu sự thống nhất của đất nước, nơi mọi người cùng nhau hòa chung niềm vui, nước mắt và hạnh phúc. Tuy nhiên, trong khoảnh khắc đó, hàng triệu trái tim Việt Nam lại cảm thấy thiếu vắng những người lính đã hy sinh vì độc lập và tự do của dân tộc.
Nội dung chính
"Dòng tên anh khắc vào đá núi
Mây ngàn hóa bóng cây tre
Chiều biên cương trắng trời sương núi
Mẹ già mỏi mắt nhìn theo"
(Trích: Màu Hoa Đỏ – nhạc Thuận Yến, thơ Nguyễn Đức Mậu).
Đã 50 năm trôi qua kể từ ngày đất nước thống nhất, nhưng những bà mẹ Việt Nam anh hùng và các gia đình có công với cách mạng vẫn luôn mong ngóng tin tức về những người con đã hy sinh. Họ ra đi khi còn rất trẻ, hình ảnh của họ chỉ còn sống mãi trong ký ức và những bức ảnh đã phai màu theo thời gian.
Mỗi bước đi của thế hệ hôm nay đều được xây dựng trên nền tảng của những hy sinh cao cả đó. Thế hệ trẻ, dù là cá nhân hay tập thể, đang tìm kiếm những cách thức khác nhau để thể hiện lòng yêu nước và tri ân đối với những người đã hy sinh vì độc lập của dân tộc.
Khuất Văn Hoàng, một chàng trai 22 tuổi đến từ Thạch Thất, Hà Nội, cùng với nhóm bạn của mình đã tận dụng kỹ năng thiết kế đồ họa để phục dựng lại di ảnh của các anh hùng liệt sĩ. Họ đã thực hiện một dự án mang tên "Hành trình tri ân" nhằm gửi tặng những bức ảnh phục dựng đến các gia đình có công với cách mạng trên khắp mọi miền Tổ quốc.
Mỗi bức ảnh là một phần linh hồn của Tổ quốc
Hành trình tri ân của Hoàng bắt đầu vào năm 2021, trong thời gian dịch bệnh COVID-19 bùng phát. Khi mọi người phải ở nhà, Hoàng đã nhận phục dựng ảnh thờ cho những gia đình có người đã mất nhưng không thể đi lại do dịch bệnh.
Trong một lần tình cờ, một gia đình có người thân là liệt sĩ đã nhờ Hoàng phục dựng lại bức ảnh đã bị hỏng. Họ đã tìm kiếm khắp nơi nhưng không ai nhận làm vì bức ảnh đã quá cũ. Hoàng đã nhận lời và ngay lập tức bắt tay vào công việc. Khi gửi bức ảnh phục dựng cho gia đình, anh đã nhận được cuộc gọi từ họ, và mọi người đã khóc vì xúc động khi thấy hình ảnh người thân của mình trở nên rõ nét hơn bao giờ hết.
"Chính giọt nước mắt ấy đã khiến mình nhận ra rằng, đây chính là điều mà mình cần làm, để sống đúng với những gì ông cha đã dạy: Uống nước nhớ nguồn và tri ân quá khứ. Đó cũng chính là khởi nguồn cho hành trình tri ân của mình" – Hoàng chia sẻ.
Đến nay, hành trình tri ân của Hoàng đã kéo dài gần 4 năm, với gần 7.000 di ảnh của các anh hùng liệt sĩ được phục dựng. Ban đầu, nhóm của Hoàng chỉ có 6 thành viên, nhưng hiện tại đã tăng lên 15 người, với nhiều độ tuổi khác nhau, từ thế hệ 8x đến 2k. Tất cả đều mang trong mình lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã hy sinh vì độc lập tự do của dân tộc.
"Có những ngày tháng, cả nhóm phải sắp xếp lại công việc để tập trung phục dựng ảnh cho các gia đình. Công việc cá nhân bị xáo trộn, thời gian nghỉ ngơi gần như không có. Mọi thứ đều phải gác lại để làm được nhiều ảnh hơn và nhanh nhất có thể, kịp thời gửi tới các gia đình thương binh liệt sĩ" – Hoàng chia sẻ.
Hoàng cũng cho biết, khó khăn lớn nhất là những bức ảnh thường đã cũ, mờ và rất nặng, nên việc phục dựng cần nhiều thời gian và sự trao đổi với các gia đình. Có những bức ảnh mất tới 6 – 7 tiếng để phục dựng, và phần lớn thời gian Hoàng thực hiện vào ban đêm, trong không gian tĩnh lặng khi mọi người đã yên giấc.
Liệt sĩ Phạm Ngọc Hùng, người đã viết 60 lá thư gửi về cho mẹ trong 2 năm, với lời hứa "sống với mẹ trọn đời". Có những bức thư chưa kịp tới tay gia đình thì anh đã vĩnh viễn nằm lại ở mảnh đất Kom Tum, khi mới 20 tuổi.
Hơn nửa thế kỷ trôi qua, mẹ chưa từng có nổi một tấm ảnh chung với hai con trai – những người đã ra đi mãi mãi trong chiến tranh. Và đây là tác phẩm mà nhóm của Hoàng đã phục dựng lại.
Vào ngày giỗ hàng năm, mẹ chỉ lặng lẽ nhìn di ảnh con, nước mắt không còn để rơi. Mẹ chỉ mong một điều giản dị: Có một tấm ảnh hai mẹ con đứng cạnh nhau, như bao người khác. Và sau hơn 50 năm, điều tưởng chừng không thể đã thành hiện thực qua hành trình tri ân của Hoàng và nhóm bạn.
Sống và làm việc tại Hà Nội, Hoàng và nhóm bạn thực hiện phục dựng di ảnh của thương binh liệt sĩ và trao tận tay đến các gia đình trên khắp mọi miền Tổ quốc. Trong hành trình tri ân này, có những nơi cách Hà Nội hàng trăm hoặc cả nghìn cây số, đường đi hiểm trở khó khăn, nhưng mọi người vẫn đồng lòng vượt qua. Chi phí cho các hoạt động đều do nhóm tự túc hoàn toàn.
"Thời gian đầu là những ngày khó khăn nhất với mình, là sinh viên, vừa đi làm thêm vừa phục dựng di ảnh và trao tận tay đến các gia đình. Những hành trình như thế thực sự khó khăn với mình ở thời điểm đó. Có một lần, trong hành trình mang di ảnh của cô Võ Thị Sáu từ Hà Nội ra Côn Đảo, mình đã phải bán một số đồ đạc của mình và mượn thêm từ bạn bè để có đủ kinh phí" – Hoàng nhớ lại những ngày đầu thực hiện hành trình tri ân.
Mỗi nét phục chế là một nén tâm hương
Trong suốt 4 năm qua, với gần 7.000 di ảnh được phục dựng và trao tận tay đến các gia đình, mỗi bức ảnh đều mang theo một câu chuyện đặc biệt và đầy xúc động. Khi được hỏi về hành trình nào khiến Hoàng ấn tượng nhất, chàng trai trẻ đã chia sẻ:
"Câu chuyện khiến mình cảm thấy xúc động nhất chính là hành trình phục dựng di ảnh của liệt sĩ Đặng Thị Kim (Oanh), một anh hùng lực lượng vũ trang. Liệt sĩ đã hy sinh khi mới 19 tuổi và đã bị chặt đầu khi đang mang thai 3 tháng.
Câu chuyện đã chạm đến sâu thẳm trái tim mình khi lắng nghe từ gia đình liệt sĩ, họ không có nổi một tấm ảnh trọn vẹn để thờ. Duy nhất một tấm hình còn được giữ lại, nhưng đã rất cũ mờ. Em trai của liệt sĩ Đặng Thị Kim đã tâm sự với mình rằng bao năm qua, họ đã mang bức ảnh đi khắp các tiệm ảnh nhưng không ai nhận làm.
Khi gia đình gửi ảnh và kể lại câu chuyện của liệt sĩ, mình đã không kìm được nước mắt. Tấm ảnh cũ cũng có một vết xước tại cổ, và bức ảnh được chụp khi liệt sĩ còn rất nhỏ. Khi trao di ảnh, gia đình liệt sĩ đã ôm chầm lấy mình và khóc. Họ nói đây là điều mà gia đình chờ đợi suốt mấy chục năm qua, đến giờ mới thực hiện được. Bản thân mình cũng vô cùng xúc động và hạnh phúc vì đã làm được một điều ý nghĩa dành cho gia đình liệt sĩ sau hơn nửa thế kỷ qua đi".
Gia đình liệt sĩ Đặng Thị Kim (Oanh)
"Người ngồi nối lại ký ức trong lặng lẽ"
"Càng làm rõ ảnh, mình càng thấy nghẹn.
Vì mỗi gương mặt hiện lên – là một cuộc đời dang dở.
Là thanh xuân bỏ lại, là mẹ già ngóng con, là tiếng gọi không ai trả lời…
Và mình – chỉ là người ngồi nối lại ký ức ấy, trong lặng lẽ".
Chàng trai trẻ từng chia sẻ trên trang cá nhân như vậy.
"Đối với mình, là một người trẻ đang theo đuổi hành trình tri ân này, mình chỉ hi vọng làm sao để có thể phục dựng được thật nhiều ảnh và làm nhanh nhất, để kịp thời trao gửi tới các gia đình thân nhân liệt sĩ và mẹ Việt Nam anh hùng, vì các mẹ không còn chờ được lâu nữa.
Mình cũng mong có thể lan tỏa được những điều tốt đẹp tới những người trẻ. Chúng ta đang sống trong thời bình, có thể làm những công việc khác nhau, theo đuổi những hoài bão của bản thân, nhưng hãy cố gắng sống làm sao cho đúng với 4 chữ ‘uống nước nhớ nguồn’, nhờ tới những người anh hùng đã ngã xuống để đổi lấy độc lập bình yên ngày hôm nay, để cho chúng ta được sống trong hòa bình đi những nơi mình muốn và làm công việc mình thích. Hòa bình hôm nay phải đổi bằng máu của cha ông, nên chúng ta là những người trẻ không được phép quên" – Hoàng chia sẻ.
Ảnh: NVCC
