Cuộc sống luôn chứa đựng những nỗi đau và mất mát, đặc biệt là trong những thời khắc lịch sử đầy biến động. Đặng Kim Trâm, em gái của liệt sĩ Đặng Thùy Trâm, vẫn giữ trong lòng hy vọng về một sự nhầm lẫn trong thông báo về cái chết của chị gái mình.
Ngày 22 tháng 6 năm 1970, chị tôi đã hy sinh. Gia đình tôi chỉ nhận được tin buồn sau nhiều tháng chờ đợi. Hôm đó, không khí trong nhà trở nên nặng nề khi có vài người khách đến thăm. Mẹ tôi, một người phụ nữ mạnh mẽ và ít nói, đã ngã quỵ, không thể thốt lên lời nào. Dù không khóc, nhưng nỗi đau trong lòng mẹ đã trở thành một khối rắn chắc, khiến mẹ càng trở nên trầm lặng hơn, và nụ cười của mẹ dường như đã biến mất mãi mãi.
Bác sĩ Đặng Thùy Trâm và mẹ. Ảnh: Gia đình cung cấp
Đến năm 1974, gia đình tôi mới nhận được giấy báo tử của chị. Đó chỉ là một mẩu giấy nhỏ, đơn giản, nhưng lại mang nặng nỗi đau. Trong thời kỳ chiến tranh, nhiều gia đình miền Bắc cũng phải nhận những thông báo tương tự. Dù giấy trắng mực đen, chúng tôi vẫn không thể chấp nhận sự thật, vẫn hy vọng rằng đó chỉ là một sự nhầm lẫn. Ngay cả khi một người bạn của chị, một thương binh, đến xác nhận tin buồn, chúng tôi vẫn không muốn tin. Giấy báo tử ghi rõ ngày hy sinh là 22/6/1970, nhưng chúng tôi vẫn giữ niềm tin vào lời người bạn, cho rằng chị hy sinh vào ngày 20/7/1970 âm lịch. Thậm chí, khi đưa hài cốt chị về nghĩa trang, chúng tôi vẫn ghi ngày mất là 20/7/1970. Mãi đến năm 2005, khi hai cuốn nhật ký được trả về, chúng tôi mới nhận ra sự nhầm lẫn và điều chỉnh lại ngày giỗ hàng năm.
Giấy báo tử không cung cấp thông tin rõ ràng về hoàn cảnh hy sinh của chị. Mỗi đồng đội lại kể một câu chuyện khác nhau. Có người nói rằng chị đã hy sinh trong khi yểm trợ đồng đội trong một cuộc phục kích, có người lại cho rằng chị đã hy sinh để bảo vệ thương binh trong bệnh xá. Cuộc chiến tranh khốc liệt đã khiến cái chết trở nên bình thường, và chị tôi đã hòa mình vào hàng triệu người đã hy sinh vì Tổ quốc. Một điều chắc chắn là chị đã chiến đấu đến cùng. Vết đạn ghim sâu vào trán chị là minh chứng cho sự dũng cảm của chị. Khi mẹ và tôi cùng em Quang, anh Nhàn lên vùng núi Ba Tơ để đưa chị về, tôi đã tận mắt thấy vết thương đó. Một người bạn cũ của chị đã kể rằng trước khi hy sinh, chị còn hô vang những câu khẩu hiệu yêu nước. Dù không biết đó có phải là sự thật hay không, nhưng điều đó đã trở thành một phần huyền thoại về người nữ bác sĩ trẻ tuổi, người đã cống hiến cả cuộc đời cho quê hương.
(Trích từ cuốn sách Đặng Thùy Trâm và Cuốn Nhật Ký Cuối Cùng, NXB Phụ nữ)
