Những trang nhật ký của bác sĩ Đặng Thùy Trâm không chỉ là những dòng chữ đơn thuần, mà còn là những ký ức sống động về một thời kỳ đau thương của dân tộc. Qua những ghi chép chân thực, người đọc có thể cảm nhận được nỗi đau và sự hy sinh của những người đã sống và chiến đấu trong cuộc chiến tranh khốc liệt. Đặc biệt, câu chuyện của cựu binh Mỹ Ted Engelmann đã mang đến một góc nhìn mới về cuộc chiến này.
Hành trình trở về của Ted Engelmann
Ông Ted Engelmann, một cựu binh Mỹ, đã có chuyến trở về Việt Nam vào ngày 11/5 tại một sự kiện mang tên Hành trình trở về: Nhật ký Đặng Thùy Trâm. Dù sức khỏe không tốt, ông vẫn quyết tâm tham gia để chia sẻ những trải nghiệm của mình. Sự kiện diễn ra tại không gian văn hóa, cà phê sách Tổ chim xanh ở Hà Nội, thu hút sự quan tâm của nhiều người.
Cuộc hành trình của ông bắt đầu từ một hội thảo về chiến tranh Việt Nam ở Texas vào năm 2005, nơi ông gặp gỡ Frederic Whitehurst, một cựu sĩ quan tình báo Mỹ. Frederic đã tìm thấy nhật ký của bác sĩ Đặng Thùy Trâm tại chiến trường Đức Phổ, Quảng Ngãi vào năm 1970. Ban đầu, ông có ý định tiêu hủy cuốn nhật ký, nhưng nhờ sự can ngăn của người thông dịch, ông đã giữ lại và mang về Mỹ.
Cuộc tìm kiếm gia đình bác sĩ
Tại hội thảo, Frederic đã có một bài thuyết trình đầy cảm xúc về cuốn nhật ký, thu hút sự chú ý của nhiều người tham dự, trong đó có Ted Engelmann. Sau khi nhận được bản sao của nhật ký, Ted quyết định đến Việt Nam để tìm kiếm gia đình của bác sĩ Đặng Thùy Trâm. Nhờ sự giúp đỡ của một người bạn Việt Nam, ông đã lần ra manh mối và tìm được gia đình của nữ bác sĩ. Ngày 25/4/2005, ông đã trao lại cuốn nhật ký cho mẹ của bác sĩ, một khoảnh khắc đầy ý nghĩa và xúc động.
Hiện tại, Ted Engelmann vẫn tiếp tục công việc của mình trong lĩnh vực nhiếp ảnh và giảng dạy, tập trung vào các chủ đề liên quan đến tâm lý chiến tranh và những nỗ lực hòa giải giữa các cựu binh Mỹ và Việt Nam.
Những cảm xúc từ nhật ký
Những trang viết của Đặng Thùy Trâm đã khiến Ted cảm thấy tức giận và đau lòng trước những mất mát mà cuộc chiến gây ra. Ông nhận ra rằng đây là một cuộc chiến phi nghĩa, để lại nhiều nỗi đau cho cả hai bên. Một trong những đoạn văn khiến ông ấn tượng sâu sắc là khi bác sĩ Trâm thực hiện phẫu thuật cắt ruột thừa cho một người lính bị thương mà không đủ thuốc gây mê, nhưng người lính vẫn mỉm cười và động viên cô.
Sau sự kiện năm 2005, Ted và gia đình bác sĩ đã trở nên gắn bó hơn. Ông thường xuyên thăm mẹ của Đặng Thùy Trâm và khi bà qua đời, Ted đã trở lại Việt Nam để đưa tang bà như một thành viên trong gia đình.
Cuốn nhật ký trở thành hiện tượng văn học
Cuốn nhật ký của Đặng Thùy Trâm đã được xuất bản vào năm 2005, đúng dịp kỷ niệm Ngày thương binh liệt sĩ. Tác phẩm nhanh chóng trở thành một hiện tượng văn học, được dịch ra 18 thứ tiếng và phát hành tại 22 quốc gia. Nó cũng đã được chuyển thể thành phim, nhận được nhiều giải thưởng lớn và trở thành một phần quan trọng trong văn hóa Việt Nam.
Trích đoạn trong phần kết tác phẩm ”Đừng đốt”. Video: Viện phim Việt Nam
Liệt sĩ Đặng Thùy Trâm, sinh ngày 26/11/1942, là một bác sĩ tài năng và dũng cảm. Sau khi tốt nghiệp Đại học Y khoa Hà Nội, chị đã xung phong vào chiến trường và hy sinh khi mới 27 tuổi. Cuộc đời và sự nghiệp của chị đã để lại nhiều bài học quý giá cho thế hệ sau.
Phương Linh
