Ngôi trường dạy làm báo đầu tiên của Việt Nam không chỉ là nơi đào tạo những nhà báo tài năng mà còn là một phần quan trọng trong lịch sử báo chí cách mạng. Hình ảnh các học viên cùng nhau ăn cơm độn sắn, măng và tập viết phóng sự giữa núi rừng Việt Bắc đã trở thành những kỷ niệm khó quên trong lòng mỗi người.
Cuốn sách tổng hợp tư liệu, bút tích và bài viết của nhiều tác giả về ngôi trường này sẽ được phát hành vào năm 2024, nhân dịp kỷ niệm 75 năm thành lập trường, đồng thời hướng tới kỷ niệm 100 năm ngày báo chí cách mạng Việt Nam. Đây là một dịp đặc biệt để ôn lại những kỷ niệm và ghi nhận những đóng góp của ngôi trường trong sự nghiệp báo chí.
Trường dạy làm báo đầu tiên, mang tên Huỳnh Thúc Kháng, được thành lập trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, tọa lạc tại tỉnh Thái Nguyên. Dưới sự chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trường đã khai giảng lớp học đầu tiên vào ngày 4/4 và bế giảng vào ngày 6/7/1949 với 42 học viên, trong đó có ba nữ sinh. Họ đã được học tập dưới sự hướng dẫn của những nhân vật nổi tiếng trong lĩnh vực báo chí và văn học như Tổng Bí thư Trường Chinh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tố Hữu, và nhiều nhà văn, nhà báo khác. Tuy nhiên, do hoàn cảnh khó khăn, trường chỉ đào tạo một khóa duy nhất. Đến năm 2019, trường đã được công nhận là Di tích quốc gia.
Trường được đặt theo tên của nhà yêu nước Huỳnh Thúc Kháng, người đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và là chủ bút của tờ báo viết bằng chữ Quốc ngữ đầu tiên ở miền Trung. Ông đã dành cả cuộc đời mình cho sự nghiệp báo chí và cách mạng.
Trong bút tích của mình, nhà văn Nam Cao đã từng chia sẻ rằng nếu ông có được cơ hội học tập như các học viên hiện tại, với những kiến thức và phương pháp tiên tiến, thì ông đã tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức trong việc tìm hiểu nghề báo.
Cuốn sách cũng trích dẫn thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi lớp học báo chí, trong đó Người nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gần gũi với nhân dân và việc cần thiết phải kiểm tra lại bài viết nhiều lần trước khi công bố. Những lời dạy này vẫn còn giá trị cho đến ngày nay.
Cuốn sách gợi nhớ về những kỷ niệm của các học viên tại trường. Nhà báo Nông Việt Liêm đã mô tả giảng đường của trường như một không gian ấm cúng, nơi mà thầy trò cùng nhau học tập và trao đổi kiến thức. Trong bối cảnh kháng chiến, dù điều kiện học tập còn nhiều khó khăn, nhưng tinh thần học tập của các học viên vẫn rất nghiêm túc và đầy nhiệt huyết.
Hơn 40 học viên được chia thành bảy tổ, mỗi tổ có tổ trưởng để quản lý. Lớp học bắt đầu từ sáng sớm và kéo dài cho đến tối muộn, với những bữa ăn đơn giản nhưng đầy tình cảm. Họ đã cùng nhau trải qua những giờ học căng thẳng nhưng cũng không kém phần thú vị.
Không khí học tập tại trường rất sôi nổi, với những cuộc tranh luận và thi đua giữa các học viên. Họ không chỉ học viết báo mà còn tham gia vào các hoạt động văn nghệ, với sự giảng dạy của nhiều nhà văn, nhà thơ nổi tiếng. Những giờ học không chỉ là kiến thức mà còn là những kỷ niệm đẹp trong cuộc đời của mỗi học viên.
Nhà báo Trần Kiên, một trong những học viên của trường, đã chia sẻ những kỷ niệm đáng nhớ về những giờ học thực tế, nơi mà họ được trải nghiệm thực tế và áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Những câu chuyện vui vẻ và những bài học quý giá đã trở thành một phần không thể thiếu trong hành trình học tập của họ.
Ngày bế giảng là một khoảnh khắc đầy xúc động, khi các học viên chia tay nhau với những lời hứa sẽ tiếp tục viết và cống hiến cho sự nghiệp báo chí. Họ đã tỏa đi khắp nơi, mang theo những kiến thức và kỷ niệm quý giá để phục vụ cho đất nước.
Cuốn sách cũng trích dẫn diễn văn bế giảng của nhà báo Đỗ Đức Dục, nhấn mạnh rằng nghề viết báo đòi hỏi sự cầu tiến và lòng yêu nghề. Những lời dạy này vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay, nhắc nhở các thế hệ nhà báo về trách nhiệm và sứ mệnh của mình.
Cuốn sách về trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng không chỉ là một tài liệu quý giá mà còn là một minh chứng cho sự phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Tác phẩm này được biên soạn bởi nhiều tác giả, trong đó có những nhà báo nổi tiếng, nhằm ghi lại những kỷ niệm và giá trị của ngôi trường đặc biệt này.
Châu Anh
