Trong xã hội hiện đại, vấn đề bình đẳng giới vẫn là một chủ đề nóng bỏng, đặc biệt là khi nói đến vai trò của phụ nữ trong gia đình. Một đoạn video ghi lại hình ảnh một người mẹ ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, đang một mình rải phân bón trên cánh đồng đã làm dấy lên nhiều câu hỏi về sự công nhận giá trị lao động của phụ nữ trong công việc nhà.
Người phụ nữ trong video là mẹ của năm đứa trẻ, sống trong hoàn cảnh khó khăn khi chồng cô phải đi làm xa. Con gái cô, chỉ mới 5 tuổi, đã cảm thấy thương mẹ và quyết định ghi lại khoảnh khắc này để gửi cho bố. “Bố ơi, mẹ đang làm việc một mình, không ai giúp mẹ cả”, cô bé nói, thể hiện sự quan tâm và tình yêu thương dành cho mẹ. Dù cảm động trước video, người mẹ vẫn cho rằng chồng mình là người gánh vác chính trong gia đình, cho thấy một quan niệm sâu sắc về vai trò giới trong xã hội.
Phản ứng của người mẹ không chỉ phản ánh suy nghĩ cá nhân mà còn là một phần của vấn đề lớn hơn: nhiều người vẫn chưa coi công việc nhà là lao động thực sự. Họ thường chỉ đánh giá giá trị lao động qua thu nhập, dẫn đến việc xem nhẹ những công việc không có lương mà phụ nữ đảm nhận hàng ngày.
Trong bối cảnh xã hội hiện đại, công việc nhà đã trở thành một lĩnh vực chuyên môn, được gọi là “dịch vụ gia đình”. Tuy nhiên, do không có thu nhập trực tiếp, nhiều người vẫn không nhận ra giá trị của nó. Ông Zhang Tiankan, một học giả nghiên cứu về bất bình đẳng giới, cho biết: “Công việc nhà không được công nhận đúng mức, mặc dù nó đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của mỗi gia đình”.
Ở Trung Quốc, mô hình gia đình truyền thống thường thấy người chồng đi làm, trong khi vợ ở nhà chăm sóc con cái và lo toan việc nhà. Công việc đồng áng nặng nhọc và phụ thuộc vào thời vụ khiến phụ nữ phải làm việc gấp đôi. Dù ai cũng tham gia vào công việc nhà, nhưng gánh nặng lại không được chia sẻ công bằng. Những công việc như nấu ăn, giặt giũ hay chăm sóc gia đình không chỉ đơn thuần là những việc vặt, mà còn đòi hỏi sự kiên nhẫn và sức bền.
Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, phụ nữ trên toàn cầu thực hiện 76,2% lao động gia đình không lương, gấp 3,2 lần so với nam giới. Tại Trung Quốc, tỷ lệ này là 2,5 lần. Điều này cho thấy rằng lao động gia đình thường bị bỏ qua, mặc dù nó có giá trị thị trường rõ ràng. Tại các thành phố lớn, mức lương cho người giúp việc gia đình dao động từ 4 đến 5,5 USD mỗi giờ, nhưng vì không tạo ra thu nhập trực tiếp, nhiều người vẫn coi thường công việc này.
Vào năm 2021, một tòa án ở Bắc Kinh đã yêu cầu một người chồng bồi thường cho vợ 7.000 USD vì cô đã gánh vác toàn bộ công việc nhà. Số tiền này được tính dựa trên thời gian lao động mà cô đã bỏ ra. Dù phụ nữ Trung Quốc có tỷ lệ tham gia lao động cao hơn mức trung bình toàn cầu, họ vẫn phải dành thêm thời gian cho công việc nhà, điều này cho thấy sự bất công trong việc phân chia lao động trong gia đình.
Thế nhưng, quan điểm xã hội về công việc nhà đang dần thay đổi. Một cuộc khảo sát tại Bắc Kinh cho thấy 73,7% người tham gia tin rằng công việc nhà nên được chia sẻ công bằng giữa hai vợ chồng. Tuy nhiên, sự bình đẳng này vẫn còn xa vời, đặc biệt khi bản năng phụ nữ thường khiến họ dành nhiều thời gian hơn cho việc nuôi dạy con cái và chăm sóc người già.
Thời gian mà phụ nữ dành cho công việc nhà đang gia tăng theo từng năm. Hiện tại, phụ nữ trong độ tuổi 50-59 trung bình dành hơn ba giờ mỗi ngày cho công việc này, trong khi những người trên 60 tuổi còn làm nhiều hơn. Ông Zhang Tiankan nhấn mạnh rằng lao động của phụ nữ cần được công nhận, tôn trọng và bù đắp xứng đáng, cả về vật chất lẫn tinh thần.
