Trong thời gian gần đây, một loạt sự kiện đau lòng đã xảy ra tại một trung tâm thương mại, khiến dư luận không khỏi bàng hoàng. Nhiều người đã lên tiếng chỉ trích hành động này, cho rằng nó không chỉ gây ảnh hưởng đến bản thân mà còn tác động tiêu cực đến nhiều người khác. Tuy nhiên, bên cạnh những lời chỉ trích, cũng có không ít ý kiến bày tỏ sự đồng cảm, cho rằng khi con người rơi vào tình trạng tuyệt vọng, họ khó có thể suy nghĩ đến những điều khác. Như một nhà văn nổi tiếng đã từng nói: “Khi một người đang đau đớn, họ khó lòng quên đi nỗi đau đó để nghĩ đến điều gì khác.”
Giữa những tranh luận không có hồi kết về vấn đề này, một câu hỏi được đặt ra: Đối với những người đang ở trong tình trạng tuyệt vọng, liệu có điều gì có thể giữ họ lại, giúp họ vượt qua ranh giới mong manh giữa việc từ bỏ và tiếp tục sống?
Ảnh minh hoạ
Tâm lý học và những yếu tố giữ chân người trong tuyệt vọng
Khi một cá nhân phải đối mặt với những nỗi đau tột cùng, những mất mát lớn lao, hoặc cảm thấy hoàn toàn bất lực trước những khó khăn trong cuộc sống, họ có thể rơi vào trạng thái tuyệt vọng. Đây là một trạng thái tâm lý nguy hiểm, nơi mà niềm tin vào tương lai dường như biến mất, và ý nghĩ về việc buông xuôi, thậm chí tự hủy hoại bản thân, có thể xuất hiện. Vậy, điều gì có thể giữ một người lại giữa lằn ranh mong manh này, ngăn họ bước qua bờ vực của sự sụp đổ hoàn toàn?
Ảnh minh hoạ
Hy vọng là sức mạnh then chốt. Theo các nghiên cứu trong lĩnh vực tâm lý học tích cực, hy vọng không chỉ là một cảm xúc mà còn là một quá trình nhận thức bao gồm ý chí và niềm tin vào khả năng đạt được mục tiêu. Khi một người vẫn còn giữ được dù chỉ một tia hy vọng nhỏ, họ sẽ có động lực để tiếp tục tìm kiếm giải pháp, bám víu vào những khả năng dù là mong manh nhất. Nghiên cứu cho thấy những người có mức độ hy vọng cao thường đối phó với nghịch cảnh tốt hơn và có sức khỏe tinh thần tốt hơn.
Mạng lưới hỗ trợ xã hội cũng rất quan trọng. Con người là sinh vật xã hội, và sự kết nối với người khác đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tinh thần. Khi một người cảm thấy được yêu thương và hỗ trợ từ gia đình, bạn bè, hoặc cộng đồng, họ sẽ có thêm sức mạnh để đối mặt với khó khăn. Sự đồng cảm và thấu hiểu từ những người xung quanh có thể tạo ra một “vùng an toàn” giúp họ vượt qua giai đoạn khủng hoảng.
Ý nghĩa và mục đích sống cũng là một “neo đậu” vững chắc giữa cơn bão tuyệt vọng. Khi một người cảm thấy cuộc sống của mình có ý nghĩa, họ sẽ có lý do để tiếp tục tồn tại và vượt qua những khó khăn. Một nhà tâm lý học nổi tiếng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tìm kiếm ý nghĩa ngay cả trong những hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.
Các cơ chế đối phó hiệu quả cũng đóng vai trò quan trọng. Những người có khả năng sử dụng các chiến lược đối phó lành mạnh như tìm kiếm sự hỗ trợ, giải quyết vấn đề một cách chủ động, và duy trì những thói quen tích cực thường có khả năng phục hồi tốt hơn sau những cú sốc tâm lý. Ngược lại, việc sử dụng các cơ chế đối phó tiêu cực có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tuyệt vọng.
Ảnh minh hoạ
Cuối cùng, khả năng phục hồi là một yếu tố then chốt. Khả năng phục hồi không phải là một đặc điểm cố định mà có thể được rèn luyện và phát triển theo thời gian. Những người có khả năng phục hồi cao thường có cái nhìn tích cực hơn về bản thân và tương lai, có khả năng quản lý cảm xúc tốt hơn, và có xu hướng tìm kiếm giải pháp thay vì đầu hàng trước khó khăn.
Hành động cần thiết khi đối diện với tuyệt vọng
Khi đối diện với những cú sốc tâm lý, cảm giác tuyệt vọng là một phản ứng tự nhiên. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải nhớ rằng không có nỗi đau nào là vĩnh cửu, và luôn có con đường để vượt qua. Dưới đây là một số lời khuyên để giúp bạn hoặc những người xung quanh vượt qua những giai đoạn khó khăn.
Ảnh minh hoạ
Tìm kiếm và chấp nhận sự hỗ trợ: Đừng cố gắng gánh chịu mọi thứ một mình. Hãy mở lòng chia sẻ với những người bạn tin tưởng hoặc tìm đến sự giúp đỡ chuyên nghiệp từ các nhà tâm lý học. Việc nói ra những cảm xúc của mình và nhận được sự đồng cảm có thể giảm bớt gánh nặng tâm lý đáng kể.
Duy trì hy vọng và tập trung vào những điều nhỏ nhặt: Ngay cả trong những thời điểm khó khăn, hãy cố gắng tìm kiếm những tia hy vọng dù là nhỏ bé. Tập trung vào những điều tích cực nhỏ nhặt và nuôi dưỡng chúng có thể giúp bạn khôi phục dần niềm tin vào khả năng của bản thân.
Tìm kiếm ý nghĩa và mục đích: Hãy suy nghĩ về những điều thực sự quan trọng đối với bạn trong cuộc sống. Kết nối với những giá trị sâu sắc của bản thân có thể giúp bạn tìm thấy lý do để tiếp tục và vượt qua khó khăn.
Xây dựng và duy trì các cơ chế đối phó lành mạnh: Thay vì trốn tránh, hãy tìm đến những cách thức lành mạnh hơn để quản lý cảm xúc. Tập thể dục, thiền định, hoặc tham gia vào các hoạt động sáng tạo có thể giúp bạn giải tỏa căng thẳng.
Rèn luyện khả năng phục hồi: Hãy nhìn nhận những khó khăn như những cơ hội để học hỏi và trưởng thành. Thực hành lòng trắc ẩn với bản thân và chấp nhận rằng quá trình phục hồi cần thời gian.
Chăm sóc sức khỏe thể chất: Sức khỏe tinh thần và thể chất có mối liên hệ mật thiết. Hãy đảm bảo bạn ngủ đủ giấc, ăn uống lành mạnh và vận động thường xuyên để duy trì một tâm trí kiên cường.
Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp: Nếu cảm giác tuyệt vọng kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày, đừng ngần ngại tìm đến sự giúp đỡ của các chuyên gia tâm lý. Họ có kiến thức và kỹ năng để giúp bạn vượt qua giai đoạn khó khăn này.
